Zorgt ervaringsdeskundigheid voor meer menselijke maat?

Hoe kunnen uitvoerende professionals nog beter leren werken vanuit de menselijke maat? Als onderdeel van het programma ‘Participatiewet in Balans’ maakte Movisie in opdracht van het ministerie van SZW een inventarisatie. Daar hoorde ook een goed gesprek bij over ervaringsdeskundigheid. Deel 2 van een tweeluik.

Ervaringsdeskundigheid wordt steeds meer ingezet. In dit rapport van Movisie wordt de inzet van ervaringskennis in de directe samenwerking met uitvoerende professionals aanbevolen.

SAM wil graag weten wat jij als uitvoerend professional ervan vindt: waar zit voor jou de meerwaarde van ervaringsdeskundigheid? Mail naar hallo@sam.nl

Stella de Swart werkt als ervaringsdeskundig adviseur menselijke maat bij UWV. Ze nam deel aan een gespreksronde met experts met vakkennis en ervaringskennis, om het begrip menselijke maat vanuit de verschillende perspectieven te belichten. Zij benadrukt dat ervaringsdeskundigheid kan helpen om het beleid in de uitvoering van de Participatiewet te verbeteren. ´Als je het zelf hebt meegemaakt, zal je eerder signalen oppikken.´

Buiten de spreekkamer
Tjalling Smit heeft zo’n twintig jaar ervaring als uitvoerend professional: “Ik ken de verhalen. Van mensen die frauderen, mensen die verslaafd zijn. Als professional weet je dat iedereen wel eens een foutje kan maken.” Hij ziet vooral mogelijkheden om ervaringsdeskundigheid in te zetten buiten de spreekkamer, als dat tenminste op een reflectieve manier gebeurt. Dat is volgens hem nog lang niet altijd het geval: ‘De inzet van ervaringsdeskundigen volgt te vaak een wij-zij-patroon. Daardoor voel ik me wel eens onbegrepen door ervaringsdeskundigen. Ze snappen niet altijd dat ik een brede weging te maken heb. Als er meer wederzijds begrip komt, dan kan vak- en ervaringskennis wél complementair worden aan elkaar.’

Beleidsaanpassingen
Idealiter is de inbreng van ervaringsdeskundigheid in de spreekkamer niet nodig, zegt Marcel van Druenen, directeur van beroepsvereniging SAM. ‘Want als de relatie tussen de klant en de professional goed is, dan speelt het leven en de inbreng van de klant een belangrijke rol in de gemeenschappelijke besluitvorming.

Ook Van Druenen ziet vooral meerwaarde van ervaringsdeskundigheid als het over beleidsbeïnvloeding gaat. De Swart beaamt dat het veel ellende bespaart als ervaringsdeskundigen meedenken bij beleidsaanpassingen: ‘In de tijd dat mijn WW-uitkering stopte, moest je minstens acht weken wachten tot je voor het eerst een bijstandsuitkering gestort kreeg. Mensen kwamen daardoor in de schulden. Ik heb toen acht weken droog brood gegeten.’

Gelijkwaardige kennisbron
Volgens Movisie-onderzoeker Gery Lammersen is ervaringskennis zeer zeker een gelijkwaardige kennisbron, naast de wetenschappelijke en vakkennis: “Die erkenning is nodig. Daar moeten we werk van maken, want anders verliezen we menselijk kapitaal. Dat betekent bijvoorbeeld dat overheden en uitvoeringsorganisaties ervaringsdeskundigen in dienst moeten nemen. Op formele plekken, in formele functies en met passende salarissen.”

Lees hier deel 1 van deze tweeluik

Lees hier de uitgebreide versie van dit artikel van Movisie

Dit is de complete Quick Scan voor Spoor 3 Participatiewet in balans